درای کولر دستگاهی هواخنک مشابه کندانسور هوایی می باشد، با این تفاوت که بجای ورود بخار مبرد و چگالیده شدن آن درون کویل، جریان مایعاتی مانند آب، مخلوطی از آب و گلیکول و یا سایر مایعات صنعتی وارد کویل درای کولر شده و دمای آن به کمک جریان هوای محیط کاهش می یابد.

کاربرد درای کولـــر

کاربرد های این سیستم را می توان در دو زمینه مجزا مورد بررسی قرار داد:

• برودت صنعتی: درتمامی فرایندهای صنعتی که دمای آب مورد نیاز آنها جهت خنک کاری، بیشتر از دمای خشک محیط (حداقل 5 درجه سانتی گراد) می باشد، درای کولر انتخاب مناسبی برای تأمین جریان آب مورد نظر خواهد بود. زیراکه آب در مسیر یک سیکل بسته گردش کرده و در مجاورت آلودگی های هوای محیط قرار نمی گیرد. ضمن آنکه مانند سیستم های Free Cooling در کاربرد تهویه مطبوع، این امکان برای خنک کاری فرایندهای صنعتی (Process Cooling) نیز وجود دارد که بدون استفاده از چیلر در فصل های سرد سال، تنها به کمک هوای خنک در درای کولر و با مصرف برق به مراتب کمتر (در مقایسه با چیلر) به دمای آب مورد نظر دست یافت.
• تهویه مطبوع: در صورت وجود نیاز به سرمایش ساختمان در فصل های بهار، پاییز و یا حتی زمستان، این امکان وجود خواهد داشت که با توجه به پایین تر بودن دمای محیط نسبت به فصل تابستان، از درای کولر در قالب سیستمی به نام Free Cooling به منظور تولید آب سرد عبوری از فن کویل و یا کویل هوارسان استفاده کرد؛ چراکه با کم شدن دمای هوای محیط، می توان بدون بکارگیری سیکل تبرید (چیلر) و به کمک درای کولر، دمای آب را تا مقدار مورد نیاز کاهش داد.

نحوه عملکرد درای کولر

درای کولر از دو مؤلفه اصلی شامل کویل با لوله های فن دار و تعدادی فن محوری در بالای یونیت تشکیل شده است. در این سیستم جریان گرم مایع، از طریق اتصال کلکتور ورودی (نشان داده شده به رنگ قرمز) وارد کویل درای کولر شده و حرارت خود را ابتدا به جداره لوله ها و سپس فین های کویل انتقال می دهد.

در ادامه با عبور جریان هوای محیط از روی کویل (بوسیله فن های محوری تعبیه شده)، گرمای مایع عبوری از داخل لوله ها به جریان اجباری هوا منتقل شده و در محیط آزاد دفع می گردد. نهایتاً جریان خنک ­شده مایع از طریق اتصال کلکتور خروجی (نشان داده شده به رنگ آبی) به سمت مصرف­ کننده پمپ می­ شود.

با توجه به اینکه سیال خنک کننده در این سیستم، جریان هوای محیط می باشد، بسته به اندازه کویل (میزان سطح تبادل حرارتی)، دمای مایع عبوری را تا نزدیک به 5 درجه سانتی گراد بیشتر از دمای محیط، می توان کاهش داد. البته این در حالی است که در صورت بکارگیری سیستم های رطوبت زنی، امکان کم کردن این اختلاف دما و دست یابی به مایعی با دمای پایین تر نیز وجود خواهد داشت.

با توجه به حجم مایع عبوری، میزان کاهش دمای مورد نیاز، محدودیت فضای موجود جهت نصب، نحوه آرایش تجهیزات خط تولید و پارامترهای دیگر، انواع درای کولر را می توان بر اساس شکل چیدمان کویل های آن، به سه دسته زیر تقسیم بندی نمود:

• درای کولر با کویل عمودی
• درای کولر با کویل افقی
• درای کولر با کویل V شکل

مقایســه درای کولر و برج خنک کننده

در واقع مقایسه درای کولر با برج خنک کننده که بر اساس سرمایش تبخیری کار کرده و می تواند دمای آب را تا نزدیکی دمای مرطوب محیط خنک کند، مقایسه در شرایط یکسانی نخواهد بود. برای مقایسه , شرایط آب و هوایی به صورت یکسان باید برای هر دو دستگاه فراهم باشد. در این صورت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. مصرف آب: درای کولر هیچگونه مصرف آبی ندارد (مگر در صورت استفاده از سیستم رطوبت زنی)، در حالی که برج خنک کننده بواسطه نوع فرایند سرمایشی که در آن اتفاق می افتد (سرمایش تبخیری) مصرف آب قابل توجهی دارد.
2. مصرف برق: درای کولر بواسطه نیاز به حجم هوادهی بیشتر، مصرف برق بالاتری دارد.
3. حفظ تمیزی جریان مایع: از آنجا که در درای کولر، جریان مایع هیچگونه تماسی با هوای محیط نداشته و در سیکل بسته ای (درون لوله های کویل) گردش می کند، هرگز دچار آلودگی نخواهد شد. در شرایطی که در برج های خنک کننده (به جز برج های مدار بسته) جریان آب در تماس مستقیم با هوا قرار دارد.
4. قیمت خرید دستگاه: در شرایط یکسان، قیمت تمامشده درای کولر در مقایسه با برج خنک کننده مدار باز بیشتر می باشد. اما در مورد برج های مدار بسته بایستی با براورد دقیقی اختلاف قیمت با درای کولر را بررسی نمود؛ چراکه هزینه تولید این نوع برج ها به علت استفاده از کویل جهت گردش آب، در مقایسه با برج های مدار باز به مراتب بیشتر است.
5. سرویس و نگهداری: تقریباً می توان گفت که درای کولر در طول مدت عملکرد خود هیچ نیازی به سرویس و نگهداری ندارد و این در حالی است که در برج های خنک کننده، بخصوص در برج های مدار باز، بایستی اقدامات الزم جهت سختی گیری آب عبوری از نازل ها، شستشوی تشتک برج و … در فواصل زمانی مشخصی انجام گیرد.